Schematherapie gaat ervan uit dat ieder mens in zijn jeugd schema’s vormt over de werkelijkheid. Een schema is een kennisstructuur, ontstaan in de (vroege) jeugd, die zich uit in bepaalde gedragingen, gevoelens en gedachten. Iedereen vormt schema’s over zichzelf, anderen en de wereld, maar bij patiënten met een persoonlijkheidsstoornis zijn deze schema’s extreem, eenzijdig en niet makkelijk vatbaar voor verandering. Het beïnvloeden van deze schema’s en modi is het doel van de behandeling.